Door Guido zijn betrokkenheid bij het Institute for Human Acitivities wordt hij als ondernemer gevraagd mee te denken over inkomstenbronnen, waar de plaatselijke bevolking beter van wordt. Ze besluiten voor koffie te gaan en Guido begint zich te verdiepen in de wereld van koffie en de koffieketen. En dit is waar hij van verbazing in verbazing valt!
“ De laatste 20/25 jaar is de keten helemaal uit balans geraakt. Toegevoegde waarde is de bron van winst, 2% van deze toegevoegde waarde blijft slechts achter in het land waar de koffie vandaan komt, echt schokkend.”
50/50 partnerships
Branden en verpakken zou eigenlijk moeten gebeuren in de koffieproducerende landen. Grote multinationals hebben de wereld van de koffie veroverd en alles gecentraliseerd om zo de winsten te kunnen optimaliseren. Koffieproducerende landen zijn in die tijd niet de meest stabiele landen en daar zijn de logistieke processen veelal niet op orde. Dit zijn ook redenen geweest om te branden in de verkoopmarkt. Maar deze redenen zijn er nu niet meer, dus het kan anders, maar dit gebeurt nog niet.
Door de industrie niet te vestigen in de koffieproducerende landen, kunnen deze landen zich niet door ontwikkelen. Ze blijven afhankelijk van de verkoop van de boon (de agrarische sector), terwijl juist het geld wordt verdiend met de verwerking, verpakking (industriële sector) en de verkoop van koffie. Doordat de verwerking en verpakking niet in het land zelf gebeurt, blijft ontwikkelingshulp noodzakelijk, wellicht dus onnodig.
“ Alles wat wij denken dat duurzaam is, is eigenlijk bullshit. De verhoudingen moeten weer recht getrokken worden, 50/50 partnerships.”
Moyee Coffee
En Guido is een echte ondernemer, hij heeft niet alleen een idee bij hoe dingen anders/beter kunnen, maar doet hier ook daadwerkelijk iets mee doen.
“ Als ik hier iets mee ga doen, moet het wel op een winstgevende manier. Hoe succesvoller we zijn met de kern van wat we doen, hoe meer impact we kunnen maken.”
Hij vertrekt naar Ethiopië, bezoekt verschillende koffieboeren en vindt uiteindelijk een geschikte partner waarmee hij direct aan de slag gaat door te helpen bij het verbeteren van de oogst. Hij gaat terug naar Nederland met 25.000 kilo bonen en richt de Fairchain stichting op. Met een klein team wordt er getest. En om het Fairchain principe zelf tot uitvoer te brengen lanceren ze hun koffiemerk, Moyee Coffee. (Spreek je uit als j-klank, Mojie, hoor mezelf het consequent verkeerd uitspreken, dus dacht geef hm toch even mee :-)).
Door middel van de One Million cup Revolution zorgen ze ervoor dat iedereen onderdeel kan worden van het Fairchain principe, iedereen kan bijdragen, door de koffie te drinken. Dit wordt massaal gedaan. Het principe is getest en meer dan geslaagd.
Fairchain principe
Wat dit Fairchain principe nou precies inhoudt? Het branden en verpakken weer terugbrengen naar het koffieproducerende land, in dit geval Ethiopië. Niet alleen zorgen voor eerlijke prijzen, maar er ook voor zorgen dat 50% van de toegevoegde waarde in het land zelf blijft. Pas dan gaat de plaatselijke bevolking er ook echt wat aan verdienen en kunnen er stappen worden gezet richting verdere ontwikkeling. Je zet de stap van enkel inkomsten uit landbouw naar industrie.
Met de eerste miljoen kopjes koffie, kon de eerste koffiebranderij worden gebouwd in Ethiopië.
Kennis delen
Niet alleen het branden en verpakken wordt teruggebracht naar Ethiopië. Guido vindt het belangrijk dat de partnerships gelijkwaardig zijn en dus dat de partners ook de kennis in huis hebben om naar westerse standaarden te produceren, branden en te verpakken. Dit werkt aanstekelijk. Plaatselijke kleine branders komen een kijkje nemen en kennis opsnuiven die ze kunnen gebruiken om hun eigen koffieproductie te verbeteren.
Kennis delen betekent een nog grotere impact. Natuurlijk ligt de focus op de verkoop van Moyee, maar er moet veel veranderen in de keten en dat kunnen ze niet alleen.
De Fairchain stichting helpt het fairchain principe te verspreiden en ondersteunt andere bedrijven in het werken op deze manier. Door ervoor te zorgen dat ook andere bedrijven het fairchain principe onder de knie krijgen, wordt de uiteindelijke impact alleen maar groter.
“0,5% van de koffie die nu wordt verkocht, wordt gebrand in het land van herkomst. Ontzettend laag. Dit betekent dat deze landen gigantisch veel inkomsten mislopen. Hier gaan wij verandering in aanbrengen, maar dit hoeven wij zeker niet alleen te doen.”
Ondernemen met impact
Guido laat zien dat je gegrepen kan worden door de oneerlijke situatie die je ontdekt, waardoor de drive ontstaat hier een verschil te maken. Echt impact creëren door te ondernemen. Doordat hij al veel ondernemerservaring had, voor Moyee heeft hij meerdere bedrijven gehad, kent hij de principes van het ondernemen als geen ander. Hij weet dat geld verdienen je organisatie bestaansrecht geeft. Wat je vervolgens met dit geld doet is een tweede, maar zonder de oude economische beginselen voor ogen te hebben kun je ook niet echt impact maken. Niet op grote schaal en dit is wel wat hij voor ogen heeft.
“ De behoefte echt impact te willen maken door te ondernemen is iets dat is gegroeid. Dat is echt ontstaan door de ontdekking van het feit dat de koffieketen zo klote in elkaar zit en de bijbehorende zoektocht naar een oplossing om hier echt iets in te veranderen.”
Transparante keten
Momenteel is Guido in gesprek met een Blockchain-bedrijf (versleutelde informatie die overal tegelijkertijd is en die inzicht geeft in de waarde-verdeling binnen een keten.) Nu is het nog haalbaar om te zeggen: ‘vraag het de boer’, maar als je wilt opschalen kan dit natuurlijk niet. Het Blockchain principe gaat de keten nog inzichtelijker maken voor de consument en de consument kan er dan ook zelf voor kiezen wie ‘ de fooi’ verdient. Jouw fooi kan dan dus ook naar de boer in plaats van op het terras waar jij je kop koffie afrekent. Gaaf toch?!
Hoogtepunten
Guido is nu samen met zijn team vijf jaar aan de slag met de Fairchain stichting en Moyee koffie. Hij is trots op wat er tot nu toe is bereikt en de groei in omzet van Moyee, maar het is zeker niet vanzelf gegaan. Ethiopië is een lastig land om in te ondernemen, zowel wat wetgeving als wat regime betreft. Maar ja, als het makkelijk was, was de impact misschien ook minder groot. En Nederland is ook een moeilijk land om voet aan de grond te krijgen, de koffie markt is enorm verzadigd en toch is het gelukt. Ze zijn net in Ierland begonnen met de verkoop en dat gaat toch een stuk eenvoudiger dan hier.
Een hoogtepunt is de gecertificeerde fabriek in Ethiopië, met een vrouwelijke leidinggevende, wat heel bijzonder is daar, dat hadden ze nog nooit gezien.
“ Maar ook vijf stagiaires die recent weer afscheid hebben genomen. Iedere keer leuke mensen hier, die dingen leren en meenemen. Toch een bijdrage kunnen leveren aan een andere mentaliteit, weer een nieuwe generatie die ook snapt dat het anders kan. Super tof om te zien.”
Er zijn veel dingen die Guido een tweede keer anders zou doen, maar dat is altijd makkelijk achteraf. Ondernemen is leren. Zowel bij de productie- als verkoopkant zijn er veel lessen geleerd en die gaan dan ook meegenomen worden bij de volgende stappen.
Van start-up op naar scale-up. Met alle plannen die er liggen met als doel zoveel mogelijk impact en een zo inzichtelijk mogelijke keten, gaan we denk ik nog veel van Moyee horen.
Tips
Guido zijn tips voor mensen die van start willen met impact?
Lachend: ‘ Mij even bellen. – Dit is een grap, even voor de duidelijkheid :-).’
‘ Als je niet van plan was een bedrijf te beginnen, doe het dan niet omdat je impact wilt maken. Bedenk eerst of je geschikt bent om te ondernemen.’
‘ De oude economiewetten (waarde leveren, juiste prijs kwaliteit etc.) gelden ook wanneer je wilt ondernemen met impact. Respect voor de oude economie waarheden om de nieuwe economie waarheden te kunnen realiseren.’
Meer weten of Moyee, of de koffie kopen om zo jouw bijdrage te leveren en natuurlijk gewoon te kunnen genieten van goede koffie? Check de site!
Pingback: Frank about tea - Direct trade - MEZpiration
Pingback: Expansion.eco – impact laten groeien - MEZpiration